لباس محلی زنانه و مردانه گیلانی

لباس محلی زنان گیلان:

لباس محلی زنانه و مردانه گیلانی لباس محلی زنان گیلان، انعکاسی از زیبایی و شادابی طبیعت این منطقه است. این لباس از رنگ‌های شاد و متنوعی تشکیل شده که به تناسب با فرهنگ و سلیقه مردم هر منطقه، تنوع و ظرافت‌های خاص خود را دارد.

اجزای اصلی لباس محلی زنان گیلان:

• لچک و سربند: لچک، روسری زیرین است که به دور سر و زیر چانه بسته می‌شود. سربند یا دستمال، روسری رویی است که به لچک متصل شده و روی سر قرار می‌گیرد.
• پیراهن: پیراهن بلند و گشاد با آستین‌های بلند و چین‌دار که به آن “شسی” یا “جمه” نیز می‌گویند. یقه پیراهن به صورت هفت بوده و با نوارهای رنگی و گلدوزی تزئین می‌شود.
• جلیقه: جلیقه‌ای بدون آستین که در جلوی پیراهن پوشیده می‌شود. جنس جلیقه از مخمل یا پارچه‌های ضخیم‌تر است و در رنگ‌های مختلف وجود دارد.
• شلیته: دامنی کوتاه و چین‌دار که به رنگ‌های شاد و متنوع است. شلیته از پارچه‌های نخی و حریر تهیه می‌شود و زیر پیراهن پوشیده می‌شود.
• چادر شب: چادر شب، پارچه‌ای بلند و مستطیل‌شکل است که به دور کمر بسته می‌شود. چادر شب کاربردهای مختلفی دارد و از آن به عنوان روانداز، سجاده و … نیز استفاده می‌شود.
• پاپوش: زنان گیلانی از گیوه، چاروق و یا جوراب پشمی به عنوان پاپوش استفاده می‌کنند.

نکاتی در مورد لباس محلی زنان گیلان:

• لباس زنان گیلانی در مناطق مختلف استان، تنوع و ظرافت‌های خاص خود را دارد. به عنوان مثال، لباس زنان تالش در غرب گیلان با لباس زنان قاسم آباد در شرق گیلان تفاوت‌هایی دارد.
• در گذشته، جنس و کیفیت لباس نشان‌دهنده جایگاه اجتماعی افراد بود.
• امروزه، از لباس محلی گیلان بیشتر در جشن‌ها، مراسم و مناسبت‌های خاص استفاده می‌شود.

گیلان محل یکی از مهم ترین محوطه های پیش از تاریخ ایران به نام مارلیک است. مواد کشف شده در اینجا حکایت از قدمت استفاده از زیورآلات با لباس و همچنین فرم خاص لباس در بین زنان این منطقه دارد. گیلان استان شمالی ایران است که دارای آب و هوای مطبوع، طبیعت زیبا و بخشنده است. عوامل مؤثر بر سایر ابعاد فرهنگی ساکنان آن.

بنابراین پوشاک محلی این منطقه را الهام گرفته از طبیعت می دانند که در آن نه تنها رنگ های شاد و درخشان این رابطه را نشان می دهد، بلکه رنگ های طبیعی تنها موادی بودند که تا همین اواخر برای رنگ آمیزی این لباس ها استفاده می شد. رنگ قرمز براق و نوارهای رنگارنگ افقی از شاخصه های اصلی پوشش زنان گیلان است.

روسری به نام مندیل به همراه کلاهی بر سر می گذارند که روی پیشانی آن با سکه دوزی تزئین شده است. آنها یک روسری معمولی سفید روی آن انداختند. لباس زنان سرخ رنگ و دارای دو خط خط است که بر روی آن شلیته تا شده بلند می پوشند. دامن با نوارهای رنگارنگ افقی تزئین شده است. روی لباس جلیقه می پوشند که گلدوزی هم شده است. همچنین باید گفت که سه لباس مختلف قاسم آباد، تالش و راسوخ به ترتیب مربوط به سه بخش شرقی، غربی و مرکزی استان است.

لباس محلی مردان گیلان:

لباس محلی مردان گیلان نیز به مانند لباس زنان، از تنوع و زیبایی خاصی برخوردار است.

اجزای اصلی لباس محلی مردان گیلان:

• کلاه: مردان گیلانی از کلاه‌های مختلفی مانند کلاه نمدی، کلاه پشمی و کلاه گیسی استفاده می‌کنند.
• پیراهن: پیراهنی بلند و گشاد با آستین‌های بلند که به آن “دَقّی” یا “چوخا” نیز می‌گویند. جنس پیراهن از نخ یا پشم است و در رنگ‌های مختلف وجود دارد.
• شلوار: شلواری گشاد و چین‌دار که به آن “تومان” می‌گویند. جنس شلوار از پارچه‌های نخی و ضخیم است و در رنگ‌های مختلف وجود دارد.
• جلیقه: جلیقه‌ای بدون آستین که در جلوی پیراهن پوشیده می‌شود. جنس جلیقه از مخمل یا پارچه‌های ضخیم‌تر است و در رنگ‌های مختلف وجود دارد.
• کمرشال: کمربندی پهن و بافته‌شده از پشم یا نخ که به دور کمر بسته می‌شود.
• پاپوش: مردان گیلانی از گیوه، چاروق و یا جوراب پشمی به عنوان پاپوش استفاده می‌کنند.

مردان گیلک لباسی مرکب از لباس، جلیقه، شلوار تیره به نام‌های چرودری، قدک، تنگ طومان و دیج و همچنین کفش محلی دارند. کلاه نمدی می گذارند و لباسشان قرمز و بدون یقه است. شالی را دور کمرشان که طرح دار است محکم می کنند. چوپانان کوه از کلاه پشمی به نام کولا و شولا استفاده می کنند. خرقه ای به نام چوخا در بین مردان گیلانی رواج دارد و کفشی به نام چموش.

این کفش از چرم ساخته شده و در مناطق کوهستانی بسیار کاربرد دارد. چاروق، اورسی، گیوه، چکمه گالش، چکمه و چیکتوت و صندل به نام کتله از دیگر کفش های مردان گیلک است که بر اساس فصل و مناسبت مورد استفاده قرار می گیرد. شلوار مردان گیلانی شولار نام دارد و ساق آن تنگ است.

نکاتی در مورد لباس محلی مردان گیلان:

• لباس مردان گیلانی در مناطق مختلف استان، تنوع و ظرافت‌های خاص خود را دارد.
• در گذشته، جنس و کیفیت لباس نشان‌دهنده جایگاه اجتماعی افراد بود.
• امروزه، از لباس محلی مردان گیلان بیشتر در جشن‌ها، مراسم و مناسبت‌های خاص استفاده می‌شود.

لباس محلی گیلان، نمادی از فرهنگ و هویت مردم این استان است. حفظ و ترویج این فرهنگ غنی، وظیفه‌ای همگانی است.

نکاتی جالب:

• لباس ها در مناطق مختلف گیلان با هم فرق دارن.
• جنس و کیفیت لباس نشون دهنده جایگاه اجتماعی افراد بوده.
• امروزه از لباس های محلی بیشتر در جشن ها و مراسم استفاده میشه.

حفظ و ترویج این فرهنگ غنی، وظیفه‌ای همگانی است.